OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA AMBALAJLI GIDA TÜKETİM ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ OBEZİTE İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Özet

Amaç: Hızla değişen modern dünyada, tüketiminin hızlı, taşınmasının kolay olması ve daha ekonomik olması sebebiyle bireylerin paketlenmiş gıda ve fast food ürün tüketimleri artmıştır. Bu gruptaki besinlerin enerji ve yağ içeriği geleneksel gıdalara oranla oldukça yüksektir. Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle beraber yetersiz fiziksel aktivite nedeniyle dünya genelinde obezite oranları hızla artmaktadır. Çocukluk döneminde kazanılan beslenme alışkanlıkları obezite ve beraberinde getirebileceği hastalıkları önleme noktasında kritik öneme sahiptir. Bu çalışma kapsamında, öğrencilerin beslenme davranışları ve paketlenmiş gıda tüketim sıklığının kilo kontrolü ve obezite üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: İstanbul ili Güngören ilçesinde yer alan ilkokul ve ortaokullarda eğitim gören 7-14 yaş arasındaki gönüllü katılımcılar çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmacılar tarafından hazırlanan ve sosyo-demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıklarını değerlendiren anket formu, tüm katılımcılara uygulanmıştır. Çalışmada 98 çocukla yapılan anket ile sağlık durumu, yeme alışkanlıkları, besin tüketimi verileri toplanmış ve antropometrik ölçümler yapılmıştır.

Bulgular: Araştırma bulgularına göre, çocukların Vücut Kitle İndeksi (VKİ) değerlerine göre beslenme alışkanlıkları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Evde yemek yiyen çocuklar ile okul kantininde yemek yiyen çocuklar arasındaki ilişki dikkate alındığında, evde yemek yiyen çocukların VKİ değerleri anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Paketlenmiş gıda tüketimi ile BMI arasındaki ilişki de anlamlı bulunmuştur. Haftada bir veya daha fazla paketlenmiş gıda tüketen çocukların VKİ değerlerinde, daha az tüketenlere göre istatistiksel olarak farklılıklar gözlemlenmiştir (p<0,05). Ayrıca, annenin eğitim düzeyi ile çocuğun paketlenmiş gıda tüketimi arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05).

Sonuçlar: Okul çağı dönemi tüm hayat boyu sürecek ve sağlığı etkileyen davranışların kazanıldığı bir dönemdir. Bu yaşlardaki çocuklar günün büyük bir kısmını okulda geçirmekte ve okulda kantin/yemekhane hizmetinden yararlanmaktadırlar. Toplum sağlığı açısından okul çağı çocuklarının sağlıklı besinlere ulaşımının sağlanması ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılması başta çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi olmak üzere birçok olumlu etkilere sahiptir. Bu gruptaki çocuklara verilecek olan beslenme eğitimleri ve okul diyetisyenliği çalışmaları ile okul çağı çocuklarına büyük faydalar sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler: Obezite, Beslenme, Paketli Gıda, Beslenme Durumu