Fasulye Adi Mozaik Virüsü (Bean common mosaic virus, BCMV), Fasulye Sarı Mozaik Virüsü (Bean yellow mosaic virus, BYMV) ve Fasulye Adi Mozaik Nekroz Virüsü (Bean common mosaic necrosis virus, BCMNV)‘nün Karaman İli Fasulye Ekim Alanlarında Varlıklarının v

Özet

Bu çalışmada Türkiye fasulye yetiştiriciliği açısından önemli bir yeri olan Karaman ilindeki üretim alanlarında, bazı virüs hastalıklarının varlığı ve mevcut durumları araştırılmıştır. Fasulye yetiştiriciliğinde pekçok fizyolojik ve patolojik etken verim ve kalite üzerinde olumsuz etkilerde bulunabilmektedir. Virüs hastalıkları da fasulye yetiştiriciliğinde sorun olan biyotik kaynaklı hastalık etmenlerinden bir tanesidir. Özellikle bazı virüs hastalıklarının fasulye tohumları ve doğada yaygın olarak bulunan vektör böceklerle taşınabilmeleri fasulye yetiştirciliğinde önemli bir sorun haline gelmelerine sebep olmaktadır. Araştırılan virüs etmenleri Potyviridae familyasının Potyvirus cinsine ait olan Fasulye adi mozaik virüsü (Bean common mosaic virus, BCMV), Fasulye sarı mozaik virüsü (Bean yellow mosaic virus, BYMV) ve Fasulye adi mozaik nekroz virüsü (Bean common mosaic necrosis virus, BCMNV)‘dür. Karaman fasulye üretim alanlarında, 2023 yılı üretim sezonunda yapılan sürveyler sonucunda yapraklarda mozaik, kloroz, şekil bozuklukları ve bitkinin tamamında ise solgunluk, ve bodurluk gibi viral hastalık simptomları sergileyen fasulye bitkilerinden 140 yaprak örneği alınmıştır. Toplanan örneklerde, belirtilen virüslerin varlığı DAS-ELISA yöntemiyle araştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda örneklerden 20 tanesinin söz konusu virüslerden en az bir tanesi ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. Başka bir ifadeyle, testlenen bitki örneklerinin %14,29’unun bu virüslerden en az bir tanesi ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir. Bu 20 örnekten 11 tanesinin BCMV, 4 tanesinin BCMNV, 1 tanesinin BYMV, 3 tanesinin BCMV+BCMNV ve 1 tanesinin BCMV+BYMV+BCMNV ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir.