Broyler Yetiştiriciliğinde Kullanılan Yem Katkı Maddelerinin Et Kalitesi Üzerine Etkilerinin Bibliyometrik Analizi

Özet

Son yıllarda artan tavuk eti tüketim talebine bağlı olarak etçi tavuk üretiminde de artış görülmektedir. Bu artış etçi tavukların verimini daha da geliştirmek, alınan yararlanımı arttırmak için çeşitli yem katkı maddelerinin kullanımını teşvik etmiştir. Bu çalışmada son 20 yılda broyler yetiştiriciliğinde kullanılan yem katkı maddelerinin et kalitesi üzerinde ne derece değişiklikler meydana getirdiğini analiz etmek hedeflenmiştir. Broyler yetiştiriciliğinde kullanılan yem katkı maddeleri ve et kalitesine etkisi hakkında veriler bibliyometrik analiz ile çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Scopus ve Vosviewer veri tabanı kullanılmış, ‘broiler’, ‘feed’, ‘supplements’, ‘meat quality’ anahtar kelimeleri ile makaleler taranmıştır. Bu tarama için 536 doküman incelenmiştir. Bu dokümanın içerdiği verilerin analizi için ‘Biblioshiny’ ve ‘excel’ paket programları kullanılmıştır. ‘Broiler’, ‘feed’, ‘supplements’, ‘meat quality’ anahtar kelimelerinin kullanıldığı makaleler yıllara göre incelendiğinde en çok yayın yapılan 13 makale ile 2012 yılı olmuştur. Bu anahtar kelimeler ile yapılan atıflar incelendiğinde %104,67 ile 2007 yılı en çok atıf yapılan yıl olmuştur. Yapılan çalışmalar incelendiğinde en çok çalışma yapan ülke Çin olarak tespit edilmiştir. En üretken yazar olarak ise Kim İH. Karşımıza çıkmaktadır. 2004-2014 yılları arasında yapılan çalışmalarda yayımlanan 156 makale ile’ Poultry Science’ en önemli dergi olmuş, 46 makale ile ‘British Poultry Science ‘ile ikinci sırada yer almış, ‘Tropical Animal Health and Production ‘dergisi ise 18 makale ile üçüncü sırada yer almıştır. ‘Broiler’, ‘feed’, ‘supplements’, ‘meat quality’ anahtar kelimeleri arasında en çok araştırılan kelime ‘meat quality’ olmuştur. En çok yayın yapan üniversite ‘Nanjıng Agricultural University’ olurken en çok atıf alan ve en çok iş birliğinde bulunan ülke Çin olmuştur. En sık iş birliği yapan ülkeler incelendiğinde Çin ve Suudi Arabistan öne çıkmaktadır. Yapılan araştırmalarda ön plana çıkan ve sıklıkla kullanılan kelimeler’ diet, ‘chickens’,’animal feed’, ‘dietary supplement’ ve ‘meat’ olarak tespit edilmiştir. Broyler yetiştiriciliğinde kullanılan yem katkı maddelerinin et kalitesi üzerine etkilerinin yıllar içindeki değişimi ve gelişimini araştırmak için yapılan bu çalışma da kaliteyi etkileyen maddelerin tespiti, çeşitleri ve yıllara göre kullanılma düzeylerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu çalışmanın ilerleyen dönemlerde yapılacak olan yem katkı maddeleri araştırmaları ve kullanım hedeflerine, tavuk yetiştiriciliğinde gidilebilecek olan yeniliklere yol gösterici olabileceği ve katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.