Nutritional and Health Implications of Some Essential and Non-Essential Elements in Edible Salts Commonly Consumed in Türkiye
Anahtar Kelimeler:
salts- elements- public health- risk assesment- food contaminationÖzet
Tuz, günlük diyetin temel bir bileşeni olup önemli bir mineral kaynağıdır. Ancak içerdiği potansiyel kontaminantlar halk sağlığı açısından risk oluşturabilir. Bu çalışmada, Türkiye’de yaygın olarak tüketilen 11 farklı yenilebilir tuz örneğinde esansiyel (kalsiyum, potasyum, magnezyum, demir, manganez) ve esansiyel olmayan elementlerin (alüminyum, bor, krom, nikel) konsantrasyonları belirlenmiş; potansiyel sağlık riskleri ve beslenmeye olan katkıları değerlendirilmiştir. Element düzeyleri, Endüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometrisi (ICP-MS) yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen verilerle tehlike indeksi hesaplamaları yapılmış ve elementlerin günlük alınması önerilen miktarlara olan katkı yüzdeleri belirlenmiştir. Element konsantrasyonları örnekler arasında önemli farklılıklar göstermiştir. Alüminyum düzeyleri 0,13–5,60 mg/kg arasında değişirken; en yüksek kalsiyum, potasyum, magnezyum, alüminyum, demir, manganez ve nikel düzeyleri S5 (Himalaya tuzu) örneğinde, en yüksek krom düzeyi ise S9 (kaya tuzu) örneğinde saptanmıştır. Tüm tuzlar için tehlike indeksi değerleri kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Ancak, mineral seviyeleri dikkate alındığında bu tuzların günlük önerilen mineral alımını karşılaması mümkün görünmemektedir. Çalışmanın sonuçları, tuzların düzenli olarak elementel açıdan izlenmesinin ve halk sağlığına yönelik risk değerlendirmelerinin sürdürülmesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır.
